میزگرد بررسی «نمایشگاه تی‌جی‌سی» در خبرگزاری مهر
به پیشنهاد خبرگزاری مهر، به همراه برادر گرامی جناب آقای کریمی قدوسی مدیرعامل محترم بنیاد ملی بازی های رایانه ای به بحث درباره فرصت ها وتهدیدهای اولین دوره نمایشگاه tgc پرداختیم که حاصل این نشست، متن نسبتا طولانی ذیل شد که در سه قسمت در لینک های انتهای خبر در سایت خبرگزاری مهر نیز منتشر شده است. قبل از آغاز مطالعه این گفتگو برای تیم بنیاد ملی بازی های رایانه ای برای آغاز این حرکت آرزوی موفقیت و سربلندی می کنیم.
گفتگو در سه قسمت ذیل منتشر شده است :
1- فرصت‌ها و تهدیدهای یک میزبانی/ «بازی ایرانی» جهانی می‌شود؟
2- تشریح فرآیند انتخاب مهمانان خارجی «تی‌جی‌سی»/ تحمیلی در کار نبود
3- سهم بازی‌سازان انقلاب از تی‌جی‌سی/ اعتراض یا قهر؛ مسئله کدام است؟
نمایشگاه و همایش بین‌المللی Tehran Game Convention ۲۰۱۷ که به اختصار «تی‌جی‌سی» خوانده می‌شود را می‌توان مهمترین برنامه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای در حوزه اجرایی کردن سیاست اساسی خود در زمینه برقراری ارتباط میان بازی‌سازان ایرانی و فعالان صنعت جهانی گیم قلمداد کرد. رویدادی که از سال گذشته زمزمه برگزاری آن در بنیاد ملی مطرح بود و حالا (از فردا) به مرحله اجرا رسیده است.
فردا و پس فردا (پنجشنبه و جمعه ۱۵ و ۱۶ تیرماه) سالن مرکز همایش‌های سازمان صداوسیما میزبان این رویداد خواهد بود که قرار است در قالب آن بازی‌سازان ایرانی در جریان به روزترین تجربیات جهانی صنعت بازی‌ها قرار بگیرند. این رویداد اما به همان میزان که از سوی مسئولان بنیاد تبلیغ و تحسین شده، منتقدانی سرسخت هم داشته است. از افرادی که سویه‌های سیاسی برگزاری این رویداد را غالب بر جنبه‌های فنی و تجاری آن می‌دانند تا بازی‌سازانی که معتقدند کیفیت برگزاری این رویداد نمی‌تواند کمکی به وضعیت تجاری بازار گیم در ایران داشته باشد.
خبرگزاری مهر پیشتر در قالب گفتگو با پیر کارده مدیرعامل گیم کانکشن فرانسه به‌عنوان اصلی‌ترین حامی بین‌المللی برگزاری رویداد تی‌جی‌سی در ایران، به بررسی اهداف اولیه و مقدمات برگزاری این رویداد پرداخته بود.
حالا به بهانه طرح برخی ابهامات و به جهت اهمیت میزبانی ایران از این رویداد بین‌المللی در قالب میزگردی در خبرگزاری مهر، میزبان حسن کریمی‌قدوسی مدیرعامل بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای و بابک کرباسی بازی‌ساز و کارشناس این حوزه بودیم. میزگردی که تلاش شد در قالب آن اهم ابهامات و شبهات درباره این رویداد مطرح و از جانب رسمی‌ترین مقام متولی برگزاری به آنها پاسخ داده شود.
در ادامه سه بخش این نشست از نگاه شما می‌گذرد؛
فرصت‌ها و تهدیدهای یک میزبانی/ «بازی ایرانی» جهانی می‌شود؟
* برای شروع بد نیست به این سوال جواب داده شود که اساسا انتظار ما از رویداد «تی‌جی‌سی» چه باید باشد و برگزارکننده آن یعنی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای چه اهدافی را مدنظر داشته است، بعد براساس این انتظارات می‌توان به انتقادات پرداخت.
کریمی قدوسی: اوایل سال گذشته بود که ما در بنیاد به فکر برگزاری این رویداد افتادیم و دلیلش هم این بود که وقتی در رویدادهای مهم حوزه بازی‌های رایانه‌ای در کشورهای مختلف شرکت می‌کردیم می‌دیدیم که فضای صنعت بازی‌ها در دنیا یک فضای کاملا بین‌المللی است و چقدر بازی‌سازهای دنیا به فکر بازارهای جهانی هستند. متوجه شدیم که چقدر بازی‌سازان کشورهای مختلف دنیا در حوزه تخصصی خود با هم دیالوگ دارند و چقدر به دنبال انتقال تجربه هستند.
کریمی قدوسی: گیم کانکشن فرانسه برای همراهی با تی‌جی‌سی نه پولی آورده و نه به دنبال سود اقتصادی است. این رویداد پولی از ما گرفته بابت رایزنی با چهره‌ها و شرکت‌های مطرح بازی‌سازی جهان برای حضور در این رویداد. چهره‌ها و شرکت‌هایی که شاید به صورت طبیعی شناختی از صنعت گیم کشور ما هم نداشته باشند و طبیعتا سابقه و اعتبار این رویداد جهانی در این زمینه لازم بود.چرا بازی‌سازان ما از این فضا محروم بودند؟ بخشی از این محرومیت را زمانی تجربه کردیم که برای اولین بار در نمایشگاه گیم کانکشن حاضر شدیم. زمانی که هنوز بحث برجام به سرانجام نرسیده بود و تصویر ایران در جهان به صورتی بود که در یک نمایشگاه بین‌المللی کسی حاضر به حضور در غرفه ما هم نبود! این شرایط اصلا برای ما خوب نبود و در نبود تعامل حتما صنعت گیم ما هم بعد از چند سال به بن‌بست می‌رسید. به‌دنبال ارتباط بازی‌سازان ایرانی با بازی‌سازان جهانی بودیم؛ یعنی قرار نبود با مدیرعامل فلان شرکت مطرح ارتباط برقرار شود بلکه می‌خواستیم کسی که در آن شرکت برنامه‌نویسی می‌کند را با بازی‌ساز ایرانی ارتباط دهیم.
* به‌تعبیری به‌دنبال ارتباط میان بدنه بازی‌سازی ایران و خارج از کشور بودید.
کریمی قدوسی: دقیقا. بازی‌ساز ایرانی باید در جریان تحولات بازی‌سازی جهان قرار می‌گرفتند. نکته دومی هم به دنبالش بودیم این بود که بازی‌ساز ایران علاقمند عرضه جهانی آثار خود است. انتشار بازی در خارج از کشور هم دو حالت دارد؛ یا باید خودت منتشرکننده باشی و یا باید با ناشر بین‌المللی ارتباط بگیری. قطعا صورت دوم بهتر است. ناشرانی که در بازار امروز جهان مشغول هستند اساسا صنعت گیم ایران را نمی‌شناسند! هر وقت به نمایشگاه‌های کشورهای دیگر رفته‌ایم، با عده‌ای مواجه شده‌ایم که می‌گویند مگر ایران هم صنعت بازی دارد!؟
ما در این رویدادها نقش ویترین را داریم. تا زمانی که این فعالان خارجی وارد کشور نشوند و واقعیت موجود در صنعت ایران را لمس نکنند و به باور نرسند که ایران هراسی یک بازی رسانه‌ای است و واقعیت ندارند، قطعا ترغیب به سرمایه‌گذاری نخواهد شد. این اعتمادسازی باید در سطح جهانی صورت می‌گرفت و در این مسیر قطعا «تی‌جی‌سی» هدف نهایی نیست و حکم گام اول را دارد. تلاشی است برای آنکه ما بتوانیم به استانداردهای جهانی نزدیک شویم و ظرفیت‌های بازی‌سازی داخلی ما هم در معرض دید دیگران قرار بگیرد.
* جناب کرباسی با توجه به این شرح اهداف و برنامه‌ها بفرمائید اصلی‌ترین سرفصل‌های انتقادی شما به این رویداد چیست؟
بابک کرباسی: پیش از هر نکته‌ای باید اشاره کنم به‌طور خاص درباره «تی‌جی‌سی» و فهرست اهدافی که جناب کریمی الان اشاره کردند، حتما بنده هم نظر موافق دارم و تحت هیچ شرایطی نمی‌توانم این اهداف را اهداف غلطی بدانم. همیشه هم درباره این مسئله در جامعه بازی‌سازان ایران صحبت بوده است که رویداد تی‌جی‌سی می‌تواند دروازه خوبی برای ورود بازی‌سازان ایرانی به عرصه جهانی باشد. پس هدف و تصمیم اتخاذ شده برای برگزاری این رویداد محترم و بسیار هم خوب است.
* و تحقق این اهداف در شرایط امروز بازی‌های رایانه‌ای در ایران را لازم هم می‌دانید؟
کرباسی: بله قطعا. اما انتقادتی را بر شکل برگزاری این رویداد وارد می‌دانم. پیشتر نقد اصلی بنده به رویداد تی‌جی‌سی زمان برگزاری آن بود که اردیبهشت‌ماه و در هفته‌های منتهی به انتخابات ریاست جمهوری اعلام شده بود (می توانید اینجا را بخوانید) طی هر فرآیندی که بود این تصمیم تغییر کرد و حالا با تغییر زمان برگزاری طبیعتا نقد قبلی من دیگر بر این رویداد وارد نیست. اتفاقا در آن مقطع صحبت‌هایی با جناب کریمی هم داشتیم و خارج از فضای رسانه‌ای هم نکاتم درباره لزوم تغییر تاریخ برگزاری این رویداد را مطرح کردم. در هر صورت این اتفاق رخ داد. قبل از ورود به نقدهایی که مدنظر دارم اشاره به این نکته را هم ضروری می‌دانم که لزوما همه منتقدان یک رویداد در یک گروه و قالب قرار نمی‌گیرند، کمااینکه موافقان رویداد هم پای همه مسائل نخواهند ایستاد. جنس مخالفت من الزاما از جنس مخالفت دیگر منتقدان «تی‌جی‌سی» نیست. من صرفا در حوزه تخصصی خودم که بازی‌سازی است، نکاتی را مطرح می‌کنم و درباره دیگر حواشی و انتقادات طرح شده به این رویداد نظری ندارم.
معتقدم هم نحوه برگزاری این رویداد و هم زمان آن (منظور مقطع یکساله فعلی است و با نقد قبلی درباره تاریخ ماه و روز برگزاری متفاوت است) و به تعبیری زود بودن برگزاری آن به اهداف اعلام شده منتهی نمی‌شود. پس به‌رغم موافقتم با اهداف اعلام شده و نفس برگزاری «تی‌جی‌سی» معتقدم کیفیت برگزاری آن در شرایط فعلی ما را به نتایجی که به‌دنبال آن هستیم نخواهد رساند.
* این نقد به شکل برگزاری را کمی بیشتر باز می‌کنید؟ بالاخره ظاهر امر این است که این جنس رویدادها در سطح بین‌المللی استانداردهایی دارد و از نظر شکلی باید منطبق بر همین استانداردها عمل کنیم...
کرباسی: اتفاقا بحث من هم همین استاندارد جهانی است. نمایشگاه گیم کانکشن فرانسه که ما امروز از آن نام می‌بریم و اصلی‌ترین حامی تی‌جی‌سی معرفی شده سال‌ها است در کشور فرانسه برگزار می‌شود و هر ساله تولیدکنندگان و ناشرانی از کشورهای مختلف دنیا درآن حاضر می‌شوند و محصولات و تجربیات خود را با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند. در واقع اینگونه نیست که نمایشگاه مختص صنعت بازی‌های فرانسه باشد و باقی کشورها به‌دنبال بازار این کشور باشند. از این نظر قیاس این رویداد با تی‌جی‌سی خیلی منطقی نیست. برگزار کردن تی‌جی‌سی با توجه به غرفه‌بندی صورت گرفته برای بالغ بر ۱۰۰ بازی‌ساز ایرانی، چیزی شبیه همان نمایشگاه بازی‌های رایانه‌ای تهران می‌شود که هر ساله در حال برگزاری است.
کرباسی: منطق این است که خرید و فروش در این بازار برقرار باشد، اما آیا تضمینی وجود دارد که اگر ما فلان رقم خرید داشته‌ایم، ما به ازای آن فروشی هم داشته باشیم؟ آیا شرایطی طراحی کرده‌ایم که ما به ازای پولی که از کشور خارج می‌شود، پولی هم به این بازار تزریق شود؟حالا همان جمع را در جای دیگری گردهم می‌آوریم، مخاطبان مردمی را حذف می‌کنیم و با تعریف یک شرایط و پرستیژ ویژه‌تر چند نماینده از شرکت‌های خارجی را دعوت می‌کنیم. آیا این قرار است ما را به اهدافی که اعلام کردیم برساند؟ شاید جواب دقیق به این سوالات و ابهامات را در روزهای پس از برگزاری تی‌جی‌سی راحت‌تر بتوان داد. شاید مشخص شود من نوعی بد بین هستیم اما باید دید واقعا برنامه‌ها و اهدافی که بنیاد اعلام کرده محقق می‌شود یا خیر؟
سوالی که به شخصه درباره ترکیب شرکت‌های بازی‌ساز خارجی حاضر در رویداد تی‌جی‌سی دارم این است که آیا این شرکت‌ها قرار است به واسطه این حضور، تجربه سال‌ها فعالیت و حضور در رویدادهای بین‌المللی را با خود به ایران بیاورند و به تعبیری آنچه در جیب خود دارند به ما بفروشند، یا قرار است خریدار هم باشند؟ برخلاف گیم کانکشن، در تی‌جی‌سی ما تنها کشور هدف هستیم و اینگونه نیست که بازی‌سازان کشورهای دیگر هم در این رویداد سهمی داشته باشند؛ اینجا هدف فقط ایران است. منطق این است که خرید و فروش در این بازار برقرار باشد، اما آیا تضمینی وجود دارد که اگر ما فلان رقم خرید داشته‌ایم، ما به ازای آن فروشی هم داشته باشیم؟ آیا شرایطی طراحی کرده‌ایم که ما به ازای پولی که از کشور خارج می‌شود، پولی هم به این بازار تزریق شود؟ تعارف نباید داشت ما امروز مشکل اقتصاد و اشتغال در کشور داریم و باید به این نکات هم توجه داشته باشیم...
* درباره تأثیر این رویداد بر ارتباط بازی‌سازان ایرانی و بازار جهانی چه نظری دارید؟ شکل‌گیری این ارتباطی که اشاره کردید در شرایط فعلی برای صنعت ایران ضروری می‌دانید هم منوط به این مباحث اقتصادی است؟
کرباسی: به نظرم می‌رسد که این ارتباط هم شکل نخواهد گرفت...
* حتی در اندازه آشنایی اولیه با فعالان جهانی صنعت گیم؟
کرباسی: حتی در این اندازه هم اتفاق تازه‌ای رخ نمی‌دهد. ارتباطی که ما از آن صحبت می‌کنیم در شرایط فعلی هم با توجه به ابزارهای ارتباطی جدید میان بازی‌سازان داخلی و خارجی وجود دارد. حتی به صورت اسکایپ ارتباطی برای تبادل تجربیات وجود دارد اما مهم ارتباط اقتصادی است. البته برای کل کشور نه برای یک مجموعه خاص.
* خب فکر نمی‌کنید با توجه به فهرست اهداف و انتظاراتی که در ابتدای همین نشست از طرف آقای کریمی مطرح شد این انتظار اقتصادی فراتر از اهداف تی‌جی‌سی است؟
کرباسی: این دقیقا سوال من است. معتقدم بدون این ارتباط اقتصادی آن پل ارتباطی هم میان بازار داخلی و بازار جهانی گیم شکل نخواهد گرفت. اگر قرار بر این نیست خوشحال می‌شوم توضیحات جناب کریمی را هم بشنویم.
کریمی‌قدوسی: چند نکته در صحبت‌های شما وجود داشت که نیاز به توضیح دارد. اول اینکه رویداد «گیم کانکشن» که در فرانسه برگزار می‌شود هیچ پسوندی ندارد و مثلا «فرانسه گیم کانکشن» نیست. ما به دنبال آن بودیم که رویدادی با عنوان «گیم کانکشن میدل ایست» اما با آن موافقت نشد چرا که گفتند این رویداد مختص بازار داخلی شما است و اتفاقا باید نامش «تهران گیم کانونشن» باشد. پس تی‌جی‌سی ارتباطی با ماهیت گیم کانکشن ندارد. آنجا عده‌ای بازی‌ساز حاضر می‌شوند و با یکدیگر ارتباط می‌گیرند و خرید و فروش می‌کنند، اینجا اما قرار چیز دیگری است. کارکرد این دو رویداد اساسا متفاوت است. کمااینکه گیم کانکشن فرانسه برای همراهی با تی‌جی‌سی نه پولی آورده و نه به دنبال سود اقتصادی است. این رویداد پولی از ما گرفته بابت رایزنی با چهره‌ها و شرکت‌های مطرح بازی‌سازی جهان برای حضور در این رویداد. چهره‌ها و شرکت‌هایی که شاید به صورت طبیعی شناختی از صنعت گیم کشور ما هم نداشته باشند و طبیعتا سابقه و اعتبار این رویداد جهانی در این زمینه لازم بود.
* یعنی طرف فرانسوی صرفا در حوزه لابی با شرکت‌های مطرح بازی‌ساز جهان به تی‌جی‌سی ارائه خدمات می‌کند؟
کریمی‌قدوسی: بخشی از تعهدشان این است و بخشی دیگر هم مشاوره در زمان‌بندی و برنامه‌ریزی کلی رویداد است که طبیعتا در مختصات بین‌المللی ما تجربه لازم را در آن نداشتیم. این اتفاق هم افتاد و به واسطه اعتبار این شرکت چهره‌های شاخصی از کشورهای مختلف برای حضور در تی‌جی‌سی وارد کشور شده‌اند. آیا ما می‌خواهیم این حس اعتماد را به دیگر کشورها منتقل کنیم؟ به نظر من که باید این اتفاق رخ دهد.
درباره مذاکرات و برنامه‌ریزی برای تبادلات اقتصادی هم که شما به آن اشاره کردید، حتما در جریان هستید که ما در این رویداد مهمانانی داریم که کاملا توجیه شده‌اند که قرار نیست برای فروش محصول به ایران بیاند و قرار است جلساتی با بازی‌سازان ایرانی داشته باشند و محصولات آنها را برای عرضه جهانی خریداری کنند. جهت اطلاع ما نرم‌افزاری را برای برنامه‌ریزی جلسات و دیدارها در این بازه دو روزه طراحی کردیم که مستند به برنامه‌های ثبت شده در این نرم‌افزار، بیشتر درخواست از سمت بازی‌سازان ایرانی ثبت شده و بیشتر پذیرنده‌ها هم ناشرران خارجی هستند. این یعنی بازی‌ُساز ایرانی به دنبال ارتباط با ناشر خارجی است. اصلا کسی که به ایران می‌آید فروشنده محصول نیست بلکه کارکردش بازاریابی در کشورهای مختلف است. حالا اگر در این میان یک بازی‌ساز بخواهد شیطنت کند و خودش مذاکرات دیگر داشته باشد حتما من به صورت امنیتی نمی‌توانم همه دیدارها را زیرنظر داشته باشم و مچ گیری کنم! نکته اصلی این است که هدف ما چیز دیگری است و بعید است بیش از یک درصد اتفاق دیگری در این حوزه رخ دهد.
* پس در ترکیب مهمانان خارجی تی‌جی‌سی اساسا فردی با هویت فروشنده بازی حضور ندارد و همه از ناشران هستند؟
کریمی قدوسی: صددرصد اینگونه است...
پایان بخش اول مصاحبه که می توانید آن را در خبرگزاری مهر نیز بخوانید.../
تشریح فرآیند انتخاب مهمانان خارجی «تی‌جی‌سی»/ تحمیلی در کار نبود
کریمی‌قدوسی: با توضیح پروسه انتخاب مهمانان خارجی تی‌جی‌سی احتمالا بخش زیادی از ابهامات در این زمینه از بین خواهد رفت. ابتدا فرانسوی‌ها به ایران سفر کردند و در جلسه‌ای که به ما در بنیاد ملی داشتند، لیستی را تهیه و ارائه کردند از افراد شاخصی که چه در مقام سخنران و چه به‌عنوان ناشر بین‌المللی حضورشان در این رویداد می‌توانست مفید باشد. این لیست بسیار مفصل و بلندبالا بود. ما در گروه برگزاری رویداد یک تیم تصمیم‌گیری داشتیم که اعضای اصلی آن ایرانی بودند و تعداد کمتری هم عضو خارجی داشت. در این گروه که تعدادی متخصص بازی‌سازی داخلی و خارجی عضوش بودند به ارزیابی فهرست پرداختند و سازوکار هم اینگونه بود که به اسامی امتیاز می‌داند.
بعد از جمع‌بندی امتیازات، آنها که زیر معدل تعیین‌شده بودند به طور کامل حذف شدند که در همین مرحله تعدادی از سخنرانان داخلی و خارجی کنار گذاشته شدند. سخنرانان اینگونه انتخاب شدند و نظر جمعی ما و کارشناسان خارجی در آن دخیل بود.
* یعنی هیچ سخنران و کارشناسی به صورت یکطرفه از خارج به شما تحمیل نشد؟
کریمی قدوسی: مشخص است که خیر! اصلا این مسئله در ذات فرآیند برگزاری ممکن نبود. در قرارداد ما به این موضوع اشاره شده که اتاق فکر و تصمیم‌گیری‌ای برای طراحی رویداد وجود دارد و تصمیم‌گیری درباره این جزئیات با ما است. این جزو ستون‌های اصلی توافق ما بوده است. در زمینه ناشرها این مسئله دقیق‌تر هم بود. لیست تهیه‌شده تحویل بنده و آقای فصیحی شد و این‌بار طرف خارجی حتی اعلام نظر هم نکرد. تصمیم‌گیری ما هم اینگونه بود که به سایت‌هایشان مراجعه می‌کردیم تا ببنیم آیا این ناشران به درد بازی‌سازان ایرانی می‌خورند یا خیر. پس در این زمینه هم تصمیم‌گیری به طور کامل با ما بود.
* طبیعتا در این فرآیند ملاحظات امنیتی و نکات خارج از مسائل فنی صنعت گیم را هم مدنظر داشته‌اید.
کریمی قدوسی: فراتر از ملاحظات در این زمینه رعایت صورت گرفته است. تک‌تک مهمانان با وزارت اطلاعات و نهادهای ذی‌ربط هماهنگ شدند و مهمتر از همه این موارد هم اینکه برای تک‌تک آنها ویزا صادر شده است و مگر می‌شود بدون بررسی پرونده و سابقه هر فردی ویزا برای ورود به کشور برایش صادر شود؟ مگر اینکه فردی پس از ورود به کشور اقدامی مسئله‌ساز انجام دهد، در غیر این صورت تا پیش از ورود حتما بررسی‌های لازم صورت گرفته و براساس همان مجوز ورود صادر شده است.
کریمی قدوسی: کسانی که مهمان ما هستند، با هزینه ما به ایران می‌آیند و طبیعتا از فرآیندی که به آن اشاره کردم انتخاب شده‌اند طبیعتا در میانشان دلال و کارچاق‌کن نیست! اما یک سری افراد خارجی هستند که خودشان ابراز علاقه کرده و برای حضور در این رویداد فرم ثبت‌نام پرکرده‌اند. پول بلیط داده‌اند به این رویداد آمده‌اند؛ همه این افراد طبیعتا تأییدشده نیستند.
* درباره انتقاد آقای کرباسی به سازوکار اقتصادی تی‌جی‌سی نکته‌ای نداشتید؟
کریمی قدوسی: بازهم باید براین نکته تأکید کنم که اعتمادسازی پیرامون وجود امنیت در ایران و همچنین فعالیت صنعت گیم در ایران، یک امر بسیار ضروری است. به خصوص در شرایط امروز که این صنعت تبدیل به صنعتی جهانی شده و مرزی برای آن نمی‌توان در نظر گرفت. ما داریم تلاش می‌کنیم این جریان شکل بگیرد و در بلندمدت ما منفک از این جریان غالب جهانی نباشیم...
* و در گام‌های اول این حرکت اصراری به سودآوری اقتصادی ندارید؟
کریمی قدوسی: فعلا به‌دنبال شکستن یخ روابط هستیم. می‌خواهیم به طرف خارجی ثابت کنیم که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای ایران در ویترین‌های نمایشگاهی بین‌المللی خالی‌بندی نمی‌کند و واقعا صنعت گیم در کشور ما وجود دارد و بسیار هم فعال است. باید ثابت کنیم که واقعیت این است که امنیت در ایران حتی از کشورهای اروپایی هم بیشتر است و اثبات این واقعیت‌ها حتما ارزش بسیار بالاتری از خیلی نکات دیگر دارد.
کرباسی: اتفاقا این همان نکته تفاوت در اهداف و نگاه‌ها است. لااقل در جامعه بازی‌سازانی که بنده با آنها در اتباط هستم این اهداف و اولویت‌ها از سوی مدیران بنیاد ملی شنیده نشده است، شاید گفته هم شده باشد اما شنیده نشده و نگاه‌ها غالب اینگونه است که تی‌جی‌سی به‌دنبال اهداف و برنامه‌های دیگری است. این نکات و دغدغه‌هایی که در اینجا مطرح می‌شود حتما نکات درستی است و طبیعتا بنده هم لزوم آن را تأیید می‌کنم.
* فارغ از این رویکرد که حتما درست است، فکر نمی‌کنید انتظار اقتصادی‌ای که جناب کرباسی برای تی‌جی‌سی ترسیم کرد، کمی بی‌تناسب با ظرفیت‌های امروز صنعت بازی‌ها در ایران است؟
کریمی‌قدوسی: البته من اصلا معتقد نیستم که ما امروز امکان انتشار بازی در سطح جهانی را نداریم، ممکن است این اتفاق هم رخ بدهد اما باید توجه داشت وقتی ما خودمان به یک رویداد بین‌المللی می‌رود گاهی تا ۶ ماه زمان صرف می‌شود تا یک قرارداد به سرانجام برسد. اینگونه نیست که در یک همایش چند نفر بیایند محصولی را بخرند، قراردادی را امضا کنند و سرانجام هم ما گزارش بدهیم که فلان تعداد محصول خود را به فروش رسانده‌ایم. این یک شوخی بزرگ است.
در عین حال همین نکته که ما تا به امروز به اندازه انگشتان دو دست بازی در سطح بین‌المللی عرضه کرده‌ایم نشان می‌دهد که این ظرفیت در کشور ما وجود دارد. ظرفیتی که احتمال دارد موردپسند طرف خارجی هم قرار بگیرد و روی آن سرمایه‌گذاری کنند. اتفاقا در همین رویداد تی‌جی‌سی تا کنون چهار عنوان بازی ایرانی برای تقدیر در اختتامیه از سوی همین کارشناسان خارجی انتخاب شده است که هر چهار عنوان هم بازی‌هایی با ویژگی‌ها و قصه‌های ایرانی است و این نشان می‌دهد که آنها ظرفیت‌های ما را در کدام بخش‌ها رصد کرده‌اند. قطعا از دل این رویداد بازی‌هایی در سطح جهانی منتشر خواهد شد، در این زمینه اصلا شک و تردید نداشته باشید. فقط تعداد آن مشخص نیست که بستگی به کیفیت عرضه و معرفی بازی‌سازان ما دارد که چقدر می‌توانند ناشر بین‌المللی را جذب کار خود کنند.
کرباسی: نکات خوبی مطرح شد اما در میان اظهارات‌تان اشاره کردید که ناشران خارجی صرفا برای خرید می‌آیند اما فکر می‌کنم منظورتان این نیست که محصولی برای فروش به همراه ندارند. قطعا این ناشران محصول و آثاری برای فروش همراه خود خواهند داشت.
کریمی قدوسی: حتما اینگونه است و نمی‌توان در این مسئله تردید کرد.
کرباسی: با این وجود و با توجه به اینکه اذعان کردید در حاشیه مذاکرات رسمی برای فروش محصولات داخلی امکان برخی شیطنت‌ها هم وجود دارد آیا پیش‌بینی لازم را کرده‌اید که کشور ما به صورت ناگهانی هدف عرضه این تعداد بازی خارجی قرار نگیرد؟ این یک معضل بسیار جدی می‌تواند باشد.
طبیعتا انتخاب سخنرانان این رویداد براساس یک نیازسنجی صورت گرفته است می‌خواهم بدانم برای نزدیک به ۲ هزار بازی‌سازی که قرار است در کارگاه‌ها و سخنرانی‌های تی‌جی‌سی حاضر شوند، برنامه‌ریزی‌ای دارید که بگویید مثلا تا روز یکشنبه این بخش از آنها از نظر سواد و تجربه تخصصی از نقطه آ به نقطه ب رسیده‌اند؟
کریمی قدوسی: حتما در این زمینه پیش‌بینی‌های لازم را انجام داده‌ایم و فقط به یک مورد اشاره می‌کنم تا نگرانی شما هم رفع شود. مدتی قبل آقای محمدرضا داوودی معاون نظارت و ارزشیابی بنیاد مصاحبه‌ای داشتند و خبر از ساماندهی انتشار بازی‌های موبایلی خارجی در داخل کشور دادند. این نظارت به این صورت خواهد بود که هر بازی خارجی برای انتشار در داخل کشور ملزم به دریافت مجوز از بنیاد خواهد بود و ما همین امروز این تضمین را می‌دهیم که اگر بازی‌ای از طرق غیررسمی و حاشیه‌ای در طول تی‌جی‌سی بخواهد وارد بازار داخلی شود، حتما به آن مجوز نخواهیم داد. لیست این بازی‌ها را داریم، مجوز هم باید خودمان صادر کنیم و نمی‌کنیم؛ تضمین از این بالاتر می‌خواهید؟
کرباسی: این اتفاق بسیار خوبی است که اتفاقا جلوی برخی دور زدن‌ها و شیطنت‌ها در طول برگزاری رویداد را هم خواهد گرفت. اجازه دهید به بحث فرآیند دعوت از مهمانان بازگشتی داشته باشیم. طبیعتا انتخاب سخنرانان این رویداد براساس یک نیازسنجی صورت گرفته است می‌خواهم بدانم برای نزدیک به ۲ هزار بازی‌سازی که قرار است در کارگاه‌ها و سخنرانی‌های تی‌جی‌سی حاضر شوند، برنامه‌ریزی‌ای دارید که بگویید مثلا تا روز یکشنبه این بخش از آنها از نظر سواد و تجربه تخصصی از نقطه آ به نقطه ب رسیده‌اند؟ آیا این دعوت‌ها و برگزاری نشست‌ها از جنس گردش کار است یا برسر محتوای آن توافقاتی صورت گرفته است؟
کریمی قدوسی: یکی از نکات مهم در فرآیند انتخاب مهمانان این بود که ما براساس اسم صرف، اقدام به ارزیابی نکردیم، اگر خاطرتان باشد در مقطعی از همه آنها خواستیم فرم مربوط به حضور در این رویداد را تکمیل کنند و در همین فرمها چکیده‌ای از مطالب سخنرانی‌ها هم درج شده بود. حدود ۱۴۰ فرم در این مرحله از سوی مهمانان ایرانی و خارجی تکمیل شد و افرادی که ارزیابی این فرمها را انجام دادند فقط به نام‌ها توجه نکردند. در همین مرحله هم تعداد زیادی از سخنرانان حذف شدند.
کرباسی: سخنرانان خارجی هم جزو این حذفیات بودند یا صرفا محدود به کارشناسان داخلی بود...
کریمی قدوسی: بالغ بر ۲۰ یا ۳۰ سخنران خارجی در همین مرحله حذف شدند ...
کرباسی: مشخصا به این دلیل که محتوای سخنرانی‌شان با اهداف محتوایی شما همخوانی نداشته است؟
کریمی قدوسی: در مواردی سطح فنی و تخصصی هم مدنظر قرار داشته است.
* البته مشخصا درباره مباحث تکنیکی این ارزیابی صورت گرفته و سرفصل‌های فرهنگی که در آن مدنظر نبوده؟
کریمی قدوسی: محتوای فنی و هنری مدنظر بوده و آن رویکرد فرهنگی که مدنظر شما است خیر در این مرحله مدنظر نبوده است. طبیعتا هم هیچ کس در این جایگاه به‌دنبال طرح محتواهای فرهنگی نیست صرفا بنابر به اشتراک گذاشتن تجربیات تخصصی و فرهنگی است. یعنی شاید کسی بیاید و ساختار فیلمنامه‌نویسی سه‌پرده‌ای را آموزش دهد اما قطعا کاری به محتوای داستانی نخواهد داشت. اصلا چنین آدم محتوایی‌ای در میان کارشناسان مدعو نیست...
* یعنی هیچ مبحثی مانند اهمیت بازی‌سازی در زمینه حقوق‌بشر و یا حقوق زنان و مواردی از این دست در کارگاه‌ها مطرح نخواهد شد؟
کریمی قدوسی: قطعا همین طور است. به هیچ وجه قرار بر طرح این جنس مباحث در هیچ یک از کارگاه‌ها و نشست‌های تی‌جی‌سی نبوده و نیست.
کرباسی: دلیل حضور سخنرانان ایرانی در این ترکیب چیست؟ بنابر توضیحی که دادید قرار بر انتقال تجربه و دانش متخصصان خارجی به بازی‌سازان ایرانی بوده است. کمااینکه از استادان ایرانی در بسترهای دیگری مانند جشنواره بازی‌های تهران می‌شد بهره گرفت و اینگونه شاید فضای بیشتری هم به متخصصان خارجی اختصاص پیدا می‌کرد.
کریمی قدوسی: دلایل متعددی داشت. یکی اینکه برخی کارشناسان مراجعه می‌کردند و می‌گفتند مگر ما ایرادی داریم که خودمان نتوانیم بخشی از این مباحث را طرح کنیم. و یا می‌پرسیدند آیا بازی‌سازان ایرانی که خیلی خوب کارشان را بلد هستند نباید فرصت انتقال تجریبات خود در این سطح را داشته باشند؟ به همین دلیل به ما انتقاد می‌کردند که چرا فقط سراغ کارشناسان خارجی رفته‌اید...
کرباسی: خب برای اینکه هدف حضور این کارشناسان و انتقال تجربه‌های آنها بوده است!
کریمی‌قدوسی: غیر این مسئله بحث بودجه و مهمتر از آن پیدا کردن ۶۰ سخنران باکیفیت برای این رویداد در این سطح هم مطرح بود. واقعا این عدد، عدد بزرگی است. مضاف بر اینکه به شخصه استقبال می‌کنم از حضور کارشناسان و اساتید ایرانی در این مختصات چراکه نشان می‌دهد ما هم حرف‌های زیادی برای گفتن داریم و طبیعتا این امکان وجود دارد که برخی موضوعات مورد توجه مهمانان خارجی هم قرار بگیرد و بخواهند در این جلسات و کارگاه‌ها حضور داشته باشند.
کرباسی: امکان این وجود ندارد که برخی از سخنرانان خارجی دعوت شده به تی‌جی‌سی صرفا دلال باشند و به دنبال سود اقتصادی!؟ به شخص خاصی اشاره نمی‌کنم، اما بالاخره در چشم مهمانان خارجی بعد از آن فرآیند اعتمادسازی که اشاره کردید، ایران کشوری خوابیده بر روی نفت است و یک بازار حاضر وآماده برای شکار پول است. آیا فکر نمی‌کنیم در لابه‌لای برگزاری این نشست‌ها دلالی‌های شکل بگیرد که طبیعتا به ضرر آینده صنعت بازی‌ها در کشور می‌تواند تمام شود؟
کریمی قدوسی: کسانی که مهمان ما هستند، با هزینه ما به ایران می‌آیند و طبیعتا از فرآیندی که به آن اشاره کردم انتخاب شده‌اند طبیعتا در میانشان دلال و کارچاق‌کن نیست! اما یک سری افراد خارجی هستند که خودشان ابراز علاقه کرده و برای حضور در این رویداد فرم ثبت‌نام پرکرده‌اند. پول بلیط داده‌اند به این رویداد آمده‌اند؛ همه این افراد طبیعتا تأییدشده نیستند. به طور مثال کشور چین خودش ابراز تمایل کرد و اتفاقا یکی از بزرگترین غرفه‌ها را هم در رویداد خواهد داشت، پول خود را هم تا ریال آخر تسویه کرده است. به آنها اعلام هم شده که قرار نیست در این رویداد شما محصولی عرضه کنید و می‌توانید برای عرضه جهانی بازی‌های ایرانی با بازی‌ُسازان وارد مذاکره شوید، با قبول این شرایط به ایران می‌آیند. با توجه به جمیع این نکات فقط می‌توانم بگویم وقتی شما یک شیرینی زیبا را پیش روی کسی می‌گذارید احتمال حضور چند مگس در اطراف آن هم هست، مهم این است که شما می‌خواهید شیرینی را ببینید یا مگس‌ها را!؟ مگر می‌توان کار کرد که صددرصد بدون ایراد باشد و مگر می‌توانم تضمین بدهم که هیچ یک از مهمانان خارجی تی‌جی‌سی دلال نیستند؟ قطعا نمی‌توانم اما مهم این است که اصل کار را نباید نادیده بگیریم.
* بخشی از قضیه که مربوط به نگاه ما از بیرون و قضاوت‌کردن می‌شود با مثال شیرینی و مگس می‌تواند همخوانی داشته باشد ولی از منظر متولی برگزارکننده فکر می‌کنم شما باید بیشترین حساسیت را روی مگس‌ها داشته باشید. بالاخره انتظار این است بنیاد ملی برای رفع این نگرانی‌ها سازوکاری برای رصد و پایش در نظر گرفته باشد...
کریمی‌قدوسی: کاری که حتما در کنفرانس‌ها صورت خواهد گرفت، نظرسنجی درباره کیفیت برگزاری جلسات و کنفرانس‌ها است. لازم نیست ما نظارت خاصی داشته باشیم، بازی‌سازان حاضر در این جلسات بهترین ناظر هستند و بعد هم نظر خواهند داد...
کرباسی: به همین دلیل هم معتقدم بخشی از درست یا اشتباه بودن تحلیل‌های ما درباره تی‌جی‌سی در روزهای بعد از برگزاری مشخص خواهد شد.
کریمی قدوسی: حتما همین طور خواهد بود. البته از همین امروز هم مشخص است که قرار نیست همه افراد راضی باشند. امکان چنین شرایطی وجود ندارد اما تلاش ما این است که حتی‌المقدور متوسط نظر بازی‌سازان مثبت باشد. نظر ما که حتما این است که همه چیز خوب برگزار می‌شود اما مهمتر از نظر بنیاد، نظر بازی‌سازان است.
پایان بخش دوم مصاحبه که می توانید آن را در خبرگزاری مهر نیز بخوانید.../
سهم بازی‌سازان انقلاب از تی‌جی‌سی/ اعتراض یا قهر؛ مسئله کدام است؟!
* جناب کرباسی تا به اینجا نکاتی را درباره کارکردهای اقتصادی رویداد «تی‌جی‌سی» مطرح کردید، از منظر فناوری و انتقال تجربیات تخصصی صنعت گیم جهان به بازی‌سازان ایرانی فکر می‌کنید این رویداد چقدر می‌تواند تأثیرگذار باشد؟
کرباسی: قطعا به طور خاص در رویداد تی‌جی‌سی چنین اتفاقی رخ نخواهد داد اما پل ارتباطی‌ای که این رویداد می‌تواند شکل دهد در بلندمدت به این نتیجه هم منتهی می‌شود. دقت و ظرافت‌هایی که جناب کریمی به آن اشاره می‌کنند اگر در همه مراحل برگزاری این رویداد محقق شود قطعا این اتفاق در بلندمدت رخ خواهد داد و می‌توانیم شاهد رشد کیفی تولیدات بازی‌سازان ایرانی از نظر فنی و محتوایی باشیم.
* شما به‌عنوان یک بازی‌ساز باسابقه برای حضور در این رویداد اقدام کرده‌اید؟
کرباسی: نه متأسفانه.
* دلیل مشخصی داشت؟
کرباسی: پنجشنبه و جمعه مشغله داشتم! این می‌شود جواب کلی (با خنده) اما می‌پذیرم که در این زمینه نقدهایی هم به ما بازی‌سازها می‌تواند وارد باشد. بخشی از دلایل بنده و شاید برخی دیگر از بازی‌سازان شبیه من برای عدم حضور در این رویداد، ضعف در ارتباطات بین‌المللی است. من نوعی وقتی تسلطم بر زبان انگلیسی به اندازه‌ای نیست که بتوانم در یک جمع چند ده‌کشوری حضور فعالی داشته باشم، ترجیح می‌دهم خودم را در معرض این رویداد قرار ندهم و بعدها از طریق فیلم‌هایی که از رویداد منتشر می‌شود در جریان جزئیات نشست‌ها و کنفرانس‌های آن قرار بگیرم. این واقعا ضعف ما بازی‌سازان است که برای ارتباط با بازار جهانی باید آن را مرتفع کنیم.
نکته دیگر اما این است که احساس کردم جنس تولیداتی که بنده در این حوزه داشته‌ام نسبتی با بازار جهانی ندارد و با توجه به اینکه اساسا نگاهی هم به فروش جهانی نداشته‌ایم شاید حضورمان باعث اشغال ظرفیت یک بازی‌ساز دیگری می‌شد. تولیدات شرکت ما در سال‌های گذشته اصلا به گونه‌ای نبوده که امکان صادرات داشته باشد و فکر می‌کنم شاید عرضه‌شان به ناشران خارجی آنها را با این واکنش مواجه کند که چقدر از جنگ می‌سازید!؟ چرا که نوعا بازی‌های ما جنگی و سفارشی بوده و شاید خیلی باب میل ناشران خارجی نباشد...
* البته ژانر جنگی از ژانرهای محبوب در بازار جهانی بازی‌های رایانه‌ای است!
کرباسی: بازی‌های جنگی خنثی یا متناسب با ذائقه این بازار جهانی، شاید مشتری داشته باشد. اتفاقا یکی از سوالات من درباره تی‌جی‌سی در همین حوزه است و آن اینکه باتوجه به تغییر سیاست‌های حمایتی بنیاد در حوزه تولید بازی‌های رایانه‌ای که تبدیل به حمایت‌های غیرمستقیم شده است، چقدر برای تجربیات بازی‌سازان ارزشی که در طول دوره‌های مختلف به‌عنوان تجربه در کارنامه بازی‌سازی ایران ثبت شده، در رویداد تی‌جی‌سی سهم حمایتی قائل بوده‌اید. مثلا بازی «پروانه» که به‌عنوان یک بازی مستقل و در عین حال هدفمند و ارزشی تولید شده و امروز می‌توان از آنها به‌عنوان امضا و سند «بازی‌سازی ایرانی» یاد کرد. این‌ها آثار با محتوایی است که قطعا در دیگر نقاط دنیا وجود ندارد و مختص فرهنگ ایرانی است. این‌ها بالاخره یک بخشی از تجربیات بازی‌سازان ایرانی محسوب می‌شود که در سال‌های اخیر چیزی فراتر از «سرگرمی» برای عرضه داشته‌اند و می‌خواهم بدانم سهم این جنس تولیدات و این دسته از بازی‌سازان از غرفه‌های نمایشگاه تی‌جی‌سی چه بوده است؟
کریمی قدوسی: فکر می‌کنم پاسخ شما به سوال قبلی به گونه‌ای نقیض این سوال خودتان باشد؛ شما اعلام می‌کنید که من جزو بازی‌سازان ارزشی هستم اما تمایلی برای حضور در تی‌جی‌سی نداشتم و به‌رغم آنکه می‌توانستم در این رویداد حاضر نشدم، بعد حالا از من می‌پرسید آیا برای حضور این دست بازی‌سازان پیش‌بینی‌ای صورت گرفته است!؟
کرباسی: آیا شما از من نوعی برای حضور دعوت کردید؟
کریمی قدوسی: ما هیچ کس را غیر از مسئولان و مدیران فرهنگی برای حضور در تی‌جی‌سی دعوت نکردیم. تمام بازی‌سازان متقاضی فرصت داشتند فرم ثبت‌نام را پر کنند و در رویداد حاضر باشند.
* برای بازی‌سازان ایرانی که فرم ثبت‌نام پر کرده بودند هیچ فیلتری وجود نداشت؟
کریمی قدوسی: حتما اینگونه نبوده است. اتفاقا یک سالن ویژه در نمایشگاه به بازی‌سازان مستقل ایرانی اختصاص داده‌ایم. غرفه‌هایی که یا هزینه اندکی برای آنها اخذ شده و یا به صورت رایگان در اختیار بازی‌سازان قرار گرفته است.
کرباسی: یعنی شما اعلام می‌کنید که هیچ کس نبوده که فرم ثبت‌نام تکمیل کرده باشد و برای حضور، شما او را تأیید نکرده باشید؟
کریمی قدوسی: اصلا امکان ندارد چنین اتفاقی افتاده باشد.
* اما این شایعه به صورت جدی در روزهای اخیر به گوش ما هم رسید که بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای فرصت حضور در این رویداد را از برخی منتقدان خود در سال‌های اخیر، دریغ کرده است!
کریمی قدوسی: نکته‌ای را می‌گویم که پاسخ همه این شایعات و ابهامات باشد. بازی‌سازان که جای خود دارد، ما از تمام سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط با بازی‌های رایانه‌ای که در این سال‌ها بعضا تندترین نقدها را هم خطاب به ما داشته‌اند برای حضور در تی‌جی‌سی دعوت کردیم و همین امروز مسئول دفتر مدیرعامل یکی از همین نهادها به مسئول دفتر بنده پیام داد که احتمال زیاد در رویداد حاضر خواهد بود. وقتی در این سطح ما به استقبال حضور منتقدان خود در این رویداد رفته‌ایم طبیعتا منعی برای میزبانی از بازی‌سازان منتقد هم نداشته‌ایم. این حرف‌ها چه معنی می‌دهد؟ اگر کسی برای حضور در این رویداد دچار مشکلی شده‌است حتما در فرآیند سخت‌افزاری ثبت‌نام خود دچار مشکلی شده و یا اشتباهی داشته است.
کرباسی: از این شایعه بگذریم، بحث عدم حضور برخی از بازی‌سازان را توضیح می‌دادید...
کریمی قدوسی: از تمام سازمان‌ها و ارگان‌های مرتبط با بازی‌های رایانه‌ای که در این سال‌ها بعضا تندترین نقدها را هم خطاب به ما داشته‌اند برای حضور در تی‌جی‌سی دعوت کردیم. وقتی در این سطح ما به استقبال حضور منتقدان خود در این رویداد رفته‌ایم طبیعتا منعی برای میزبانی از بازی‌سازان منتقد هم نداشته‌ایم.
کریمی‌قدوسی: شما به برخی بازی‌ها اشاره کردید که امضای ایرانی دارند و در پاسخ من شما را ارجاع می‌دهم به فهرست بازی‌های برگزیده‌ای که در اختتامیه همین رویداد تی‌جی‌سی مورد تقدیر قرار خواهند گرفت و حتما تعجب خواهید کرد که هر چهار بازی صددرصد روایت و داستانی ایرانی دارد. شاید جمعه متعجب شوید که چطور ناشران جهانی دست روی این چهار بازی تا این اندازه ایرانی گذاشته‌اند. به شخصه معتقدم این بازی‌ها (که برای شناخت آنها باید تا روز اختتامیه صبر کنید) امضادارترین بازی‌های ایرانی سال‌های اخیر هستند.
کرباسی: این قطعا اتفاق مهمی است و حتما نتایج اختتامیه را هم رصد خواهیم کرد. اما نکته‌ای که به آن اشاره داشتم این بود که در این ۱۰ سالی که از تولد صنعت گیم ایران می‌گذرد، تجربیات ریز و درشتی داشته‌ایم تا امروز به جایگاهی برسیم که شما در مقام مدیر بنیاد بتوانید برای برگزاری یک رویداد بین‌المللی از مدیران بالادستی خود بودجه بخواهید. پس بازی‌های رایانه‌ای ایران عقبه‌ای دارد که بخشی از آنها امروز ایران را ترک کرده‌اند و بخشی دیگر کماکان در کشور حضور دارند. در دولت قبل حمایت‌هایی از آثار ارزشی و سفارشی می‌شد اما در این دولت حمایت‌ها به طور کامل قطع شد و بیشتر دستگاه‌های حاکمیتی مانند سازمان بسیج، سپاه، ناجا و ارتش وارد میدان شدند، از بازی‌سازان حمایت کردند و اتفاقا آثار خوبی هم تولید شد. این تولیدات با هر قضاوت و داوری امروز جزو کارنامه و عقبه صنعت گیم ما محسوب می‌شوند.
این عقبه امروز کجای رویداد تی‌جی‌سی تعریف شده و مهمانان خارجی این رویداد چگونه می‌خواهند با این داشته‌ها آشنا شوند؟ در شرایطی که امروز به دلیل مسائل اقتصادی بسیاری از بازی‌سازان ما به سمت بازی‌های موبایلی و حتی زرد رفته‌اند آیا قرار است این جنس تولیدات تبدیل به ویترین بازی‌سازی ایران شوند؟ وقتی صحبت از بازی‌های ایرانی امضادار می‌کنم منظور همان بازی‌هایی است که احتمالا مشتری جهانی ندارند اما نباید به‌عنوان یتیم‌های حاشیه‌نشین صنعت گیم ایران از حضور در چنین رویدادی محروم باشند. مشخصا می‌خواهم بدانم چرا بنیاد به‌دنبال این بازی‌ها و بازی‌سازان نرفته است؟
کریمی قدوسی: خب چرا این دوستان خودشان برای این حضور اقدام نکردند و نمی‌کنند؟ وظیفه من فراهم آوردن بستر بوده و امروز این بستر برای همه به طور یکسان فراهم است؛ چرا نمی‌آیند و استفاده نمی‌کنند؟ اگر بازی خوب ساخته‌اید بیایید از این موقعیت استفاده کنید و برای ناشران خارجی خود را تبلیغ کنید.
کرباسی: چنین بستر صرفی را که بخش خصوصی هم می‌توانست ایجاد کند. شما در مقام نماینده رسمی دولت در این حوزه وظایف حمایتی و اولویت‌های دیگری هم باید برای خود داشته باشید...
کریمی قدوسی: حتما بخش خصوصی نمی‌توانست چنین بستری فراهم کند. خون دلی که ما برای فراهم آوردن این شرایط تا به امروز خورده‌ایم اگر هر نماینده‌ای از بخش خصوصی بود تا به امروز از پا درآورده بود. معلوم است که شکستن این تابو وظیفه ما و در توان بنیاد بود. حرف شما در حالی درست است که ما یک بازی بخصوص را حمایت کرده باشیم برای حضور در این رویداد و دیگرانی را از این حمایت محروم کرده باشیم. نه بازی ارزشی و نه غیرارزشی برای حضور در تی‌جی‌سی امکان ویژه‌ای نداشته است.
کرباسی: به‌عنوان یکی از تولیدکنندگان این دست تولیدات می‌گویم که نگاهم این بوده و هست که باتوجه به مواضعی که نسبت به آثار ما در داخل و خارج وجود دارد، گویی آثارمان به درد این بازارها نمی‌خورد. مثلا یک ناشر خارجی هیچ وقت پای کار توزیع یک بازی ایرانی که تمام اعتقادات و باورهای سیاسی او را به چالش می‌کشد نمی‌آید! پس وقتی احساس می‌کند گاردها نسبت به این آثار بسته است پا هم پیش نمی‌گذاریم.
کریمی‌قدوسی: تی‌جی‌سی دو بخش دارد؛ تجارت و کنفرانس‌های علمی. چرا در بخش دوم حضور ندارید؟ مگر نمی‌گویید در این رویداد حاضر نشده‌اید چون بازی شما خریدار ندارد؟ عرض بنده این است که بخش تجاری این رویداد کمتر از نیمی از آن را تشکیل می‌دهد و نخ تسبیح اصلی تی‌جی‌سی کنفرانس‌ها و نشست‌ها علمی آن است. برنامه‌ریزی اساسی ما بر روی همین بخش علمی بوده است. خب کسانی که احساس می‌کنند آثار فرهنگی و محتوایی‌شان با استانداردهای بازارهای جهانی همخوانی ندارد، چرا در این بخش حضور پیدا نمی‌کنند؟
کرباسی: در شرایطی که امروز به دلیل مسائل اقتصادی بسیاری از بازی‌سازان ما به سمت بازی‌های موبایلی و حتی زرد رفته‌اند آیا قرار است این جنس تولیدات تبدیل به ویترین بازی‌سازی ایران شوند؟
کرباسی: غیبت این تعداد از بازی‌ساز برای خود شما جای سوال نبود؟ بالاخره این گروه گروه کوچکی نیستند که امروز بصورت اعتراضی حاضر به حضور در این رویداد نشده‌اند.
کریمی‌قدوسی: ما بالغ بر دو هزار نفر ثبت‌نامی در این رویداد داریم و واقعا به شخصه نشسته‌ام آن را ارزیابی کنم که نام چه کسی هست و نام چه کسی نیست ...
کرباسی: این دوهزار مدعو که غالبا گروه‌های دانشجویی هستند. من درباره بدنه اصلی و با سابقه بازی‌سازی ایران صحبت می‌کنم.
* البته این دو هزار نفر «مدعو» نیستند. آنطور که متوجه شدم همه به خواست خود فرم تقاضای حضور پر کرده‌اند...
کریمی‌قدوسی: بله همین طور است. حرف آقای کرباسی این است که چرا برای آن‌هایی که ثبت‌نام نکرده‌اند دارویی در نظر نگرفته‌اید!
کرباسی: اتفاقا بحث دارو هم نیست چراکه همین امروز هم این گروه حاضر به حضور در این رویداد نیستند. من در فکر یک وحدت و دوستی بیشتر هستم. امروز گاردی میان جامعه منتقدان و دولت وجود دارد. همزمان گاردی میان تعدادی از تولیدکنندگان که عنوان سفارشی به آنها داده می‌شود با سایر تولیدکنندگان به وجود آمده است. شما در مقام متولی می‌توانید این مرزها را کمرنگ کنید. آیا نمی‌شد به بهانه این رویداد بین‌المللی آشتی بیشتری به وجود آورد؟
کریمی قدوسی: من سوالی دارم؛ ما نسبت به این دوستان موضع داریم یا آنها نسبت به ما؟
کرباسی: هر دو طرف.
کریمی‌قدوسی: اصلا اینطور نیست. آیا ما تا به امروز کاری کرده‌ایم که خللی در کار این دوستان به وجود بیاید؟ آیا ما آنها را تضعیف کرده‌ایم؟
کرباسی: دقیقا چنین مدعایی را همه این دوستان دارند!
کریمی‌قدوسی: پس ای کاش این‌ها را رسما مطرح می‌کردند. وقتی سازوکار حمایتی بنیاد تغییر می‌کند آیا همه کسانی که از حمایت خاص بنیاد محروم شده‌اند معترض می‌شوند یا فقط یک عده خاص؟ اگر مدعی نارضایتی این گروه هستید آیا تا به امروز یک نامه رسمی به بنده به‌عنوان مدیرعامل بنیاد ملی زده‌اند که اعتراض خود را مطرح کنند؟ اول باید این اعتراض مطرح بشود بعد انتظار پاسخگویی داشته باشید. دوستان بگویند ما به این دلایل معترض سیاست‌های شما هستیم و به همین دلایل هم حاضر به حضور در تی‌جی‌سی نیستیم. وقتی این فرآیند طی نشده چطور انتظار دارید من نوعی با این حجم کار بگردم در میان ثبت‌نام کنندگان رویداد تا پیدا کنم چه کسانی نیامده‌اند و چرا قهر کرده‌اند؟ این جنس عدم حضور بیشتر فرار به جلو است نه اعتراض. اینجا همان ضعف همیشگی خودنمایی می‌کند که بارها در این سال‌ها به آن اشاره کرده‌ام. متأسفانه بازی‌سازان ما از تشکیل یک صنف برنیامده‌اند! بالای سه سال است که زبان ما مو درآورده تا بگوییم آقایان بازی‌ساز مطالبه‌گری خود را صورت صنفی بدهید تا زودتر به نتیجه برسد. وقتی صنفی وجود ندارد، من امروز رواداری می‌کنم، فردا روزی کسی می‌آید که چنان پیش می‌تازد که هیچ کس جلودارش نخواهد بود.
کرباسی: به شخصه درباره این تأکید مدام شما در تمام این سال‌ها شهادت می‌دهم.
* وقت میزگرد رو به پایان است و می‌خواستم اگر نکته دیگری به طور خاص درباره تی‌جی‌سی قابل طرح است مطرح کنید.
کرباسی: من اتفاقا می‌خواستم به یکی از جدی‌ترین انتقادات به برگزاری این رویداد بپردازم و آن هم فرآیند انتخاب دبیر این رویداد است که با توجه به اینکه یکی از فعالان شناخته شده صنعت گیم ایران است و به نظر می‌رسد انتصابش در این سمت به نوعی یک امتیاز محسوب می‌شود. به خصوص که دنیای امروز دنیای اطلاعات است و اشراف یک شرکت بازی‌سازی به برخی اطلاعات باعث دست برتر او در رقابت با دیگر شرکت‌های بازی‌سازی می‌شود. انتصاب جناب آقای آشتیانی به دبیری رویداد تی‌جی‌سی از سوی خیلی از فعالان بازی‌سازی و به خصوص رسانه‌های مکتوب و غیرمکتوب قرار گرفت. نسبت به این انتقاد چه پاسخی دارید آیا آن را امتیاز ویژه برای یک شرکت بخش خصوصی خاص نمی‌دانید؟ به خصوص که این انتصاب تنش‌های بسیاری را هم به همراه داشته و آیا واقعا جایگزین بهتری برای این سمت وجود نداشت؟
کریمی‌قدوسی: چند نکته در این زمینه وجود دارد. یکی اطلاعات نادرستی که درباره انتساب برخی شرکت‌های حامی به افراد خاص و نسبت‌شان با تیم برگزارکننده تی‌جی‌سی مطرح می‌شود که به صورت جزئی وارد این بخش نمی‌شوم. ترجیح می‌دهم به جای این جزئیات سیاست‌های خود را تشریح کنم تا قضاوت شود. اصلی‌ترین موضع‌ام هم این است که در تمام مراحل انتخاب همکار چه در حضور بین‌المللی در رویدادهای معتبر سال‌های گذشته و چه در برگزاری رویداد تی‌جی‌سی، بنده بهترین‌های هر حوزه را انتخاب کرده‌ام و معتقدم هیچ گزینه‌ای بهتر از این افراد و شرکت‌ها وجود نداشته است. این که شما می‌گویید دنیای امروز دنیای اطلاعات است صددرصد گزاره درستی است اما به شخصه معتقدم آقای آشتیانی اگر در مقام دبیر تی‌جی‌سی هم نبود آنقدر رابطه و تجربه در این عرصه دارد که تمام اطلاعات امروزش را داشته باشد. نمی‌توانیم تخصص افراد را نادیده بگیریم.
کرباسی: اگر در یک جشنواره فیلم بین‌المللی، دبیر رویداد خودش مدیر شرکت فیلمسازی‌ای باشد که ۱۰ فیلم در این جشنواره عرضه کرده است؛ آیا نمی‌توان به این انتصاب اعتراض کرد؟ آیا این ایجاد شائبه نمی‌کند؟ قطعا آقای آشتیای از نظر فردی و شخصی گزینه بدی نیست، اما حرف ما این است که در این عرصه کاملا فعال است و رقیب دارد.
کریمی قدوسی: این انتصاب تنها یک دلیل داشته و آن اینکه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای یک مرکز کاملا تخصصی است و بنده تا حد امکان برای انتصاب مدیران این بنیاد سراغ متخصصان می‌روم. هرچند همزمان تمام تلاشم را هم می‌کنم که هیچ سوءاستفاده‌ای از این انتصابات صورت نگیرد. هنوز هم معتقدم بهتر از مهرداد آشتیانی برای دبیری رویداد تی‌جی‌سی در بازار بازی‌های رایانه‌ای ایران وجود ندارد. بارها گشته‌ام برای گزینه جایگزین اما واقعا پیدا نکرده‌ام.
پایان بخش سوم مصاحبه که می توانید آن را در خبرگزاری مهر نیز بخوانید.../
- ۹۶/۰۴/۱۶